Tehlikeli Maddelerin Karayolu ve Denizyolu ile Taşınması: ADR ve IMO arasındaki farklar
ADR (Tehlikeli Malların Karayolu ile Taşınmasına Dair Avrupa Sözleşmesi) ve IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) düzenlemeleri, tehlikeli malların sınıflandırılması ve taşınması için kullanılan iki ana çerçevedir. 1957 yılında imzalanan ADR, tehlikeli maddelerin uluslararası karayolu taşımacılığına yönelik kuralları belirler ve genellikle Avrupa içinde geçerlidir, ancak bazı diğer ülkeler de bu kuralları kabul etmektedir. Diğer taraftan IMO, 1965 yılından bu yana geçerli olan IMDG (Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Mallar) Kodu aracılığıyla deniz yoluyla taşınan tehlikeli malların düzenlenmesinden sorumlu Birleşmiş Milletler’e bağlı bir uzmanlaşmış kuruluştur. Her iki sistem de BM sınıflandırmasını kullanır, ancak ADR karayolu taşımacılığına, IMO ise deniz taşımacılığına yönelik düzenlemeleri içerir.
ADR ve IMO Düzenlemeleri Karşılaştırması
| Konu | ADR (Tehlikeli Malların Karayolu ile Taşınmasına Dair Avrupa Sözleşmesi) | IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) |
|---|---|---|
| Tam Adı | Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşınmasına Dair Avrupa Sözleşmesi | Tehlikeli Malların Deniz Yolu ile Taşınmasına Dair Uluslararası Denizcilik Örgütü Düzenlemeleri |
| Taşıma Yöntemi | Karayolu taşımacılığı (çoğunlukla Avrupa’da) | Deniz taşımacılığı (küresel) |
| Düzenlemelerin Kaynağı | Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) | Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Mallar (IMDG) Kodu |
| Uygulama Alanı | Çoğunlukla Avrupa’da geçerlidir, ancak bazı Avrupa dışı ülkeler de ADR kurallarına uyar | Küresel deniz taşımacılığı için geçerlidir |
| Etiketleme ve Sınıflandırma | UN sınıflandırmalarını kullanır, ancak paketleme, belgeler ve araç ekipmanları için özel gereksinimler vardır | UN sınıflandırmalarını kullanır, ancak deniz taşımacılığına özgü kurallar, yükleme ve ayrıştırma kurallarını içerir |
ADR ve IMO Altında Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması
Hem ADR hem de IMO, Birleşmiş Milletler (BM) sınıflandırmalarını takip eder, ancak belirli gereksinimlerde farklar olabilir.
| Sınıf | ADR (Karayolu Taşıması) | IMO (IMDG Kodu – Deniz Taşımacılığı) |
|---|---|---|
| Sınıf 1 | Patlayıcı maddeler | Patlayıcı maddeler |
| Sınıf 2 | Gazlar (yanıcı, yanıcı olmayan, toksik) | Gazlar (yanıcı, yanıcı olmayan, toksik) |
| Sınıf 3 | Yanıcı sıvılar | Yanıcı sıvılar |
| Sınıf 4.1 | Yanıcı katılar | Yanıcı katılar |
| Sınıf 4.2 | Kendiliğinden tutuşabilen maddeler | Kendiliğinden tutuşabilen maddeler |
| Sınıf 4.3 | Su ile temas ettiğinde yanıcı gazlar yayan maddeler | Su ile temas ettiğinde yanıcı gazlar yayan maddeler |
| Sınıf 5.1 | Oksitleyici maddeler | Oksitleyici maddeler |
| Sınıf 5.2 | Organik peroksitler | Organik peroksitler |
| Sınıf 6.1 | Toksik maddeler | Toksik maddeler |
| Sınıf 6.2 | Enfektif maddeler | Enfektif maddeler |
| Sınıf 7 | Radyoaktif maddeler | Radyoaktif maddeler |
| Sınıf 8 | Aşındırıcı maddeler | Aşındırıcı maddeler |
| Sınıf 9 | Diğer tehlikeli maddeler ve eşyalar | Diğer tehlikeli maddeler ve eşyalar |
ADR ve IMO Sınıflandırmaları Arasındaki Farklar
Sınıflandırma numaraları aynı olsa da, ADR ve IMO’nun tehlikeli malları düzenleme şekillerinde bazı önemli farklar vardır:
- Paketleme ve Etiketleme
- ADR, karayolu taşımacılığına özgü gereksinimlere yer verir, örneğin araç işaretlemeleri ve sürücü güvenlik ekipmanları.
- IMO (IMDG Kodu), deniz taşıma risklerine göre ek paketleme gereksinimleri getirir; sızıntılar, dökülmeler ve deniz suyuna maruz kalma durumları dikkate alınır.
- Ayrıştırma Kuralları
- IMO, daha sıkı ayrıştırma kurallarına sahiptir çünkü bazı tehlikeli maddeler gemilerde birbirlerinden uzak tutulmalıdır.
- ADR’de karayolu taşımacılığında ayrıştırmanın daha kolay yapılabilmesi nedeniyle daha az yerleştirme gereksinimi vardır.
- Belgeler
- ADR, Taşıma Belgesi ve sürücüler için yazılı talimatlar gerektirir.
- IMO, Tehlikeli Mal Beyanı (DGB) ve yükleme planı gerektirir, böylece gemi üzerindeki kimyasal reaksiyonlar engellenir.
- Yangın ve Güvenlik Önlemleri
- ADR, araçların yangın söndürücüler taşımasını ve sürücünün özel eğitim almasını gerektirir.
- IMO, deniz taşımacılığına özgü acil durum yanıt prosedürleri içerir.
- Uygulama Alanı
- ADR, çoğunlukla Avrupa içindedir (ancak Avrupa dışındaki bazı ülkeler de uyar).
- IMO (IMDG Kodu) ise küresel bir uygulama alanına sahiptir, tüm deniz taşımacılığına uygulanır.
Tehlikeli madde taşımacılığında dikkat edilmesi gerekenler
ADR ve IMO sınıflandırmaları aynı BM sistemine dayalıdır, ancak düzenlemeleri karayolu ve deniz taşımacılığının farklı risklerine göre şekillendirilmiştir. Eğer sevk edilen mallar söz konusuysa, taşıma rotasının sadece karayolu taşıması (ADR) mı yoksa uluslararası deniz taşımacılığı (IMO/IMDG) mı olduğunu her zaman kontrol edin ve doğru düzenlemeye uygun hareket edin.
Tehlikeli maddelerinizin güvenle taşınması için Seagull Lines uzmanlarına danışabilirsiniz.