Airway Bill (AWB)
Airway Bill, havayolu taşımacılığında kullanılan taşıma belgesidir. AWB, taşınan malın özelliklerini, göndericiyi, alıcıyı ve taşıma detaylarını içerir. Bu belge, denizyolu taşımacılığındaki Bill of Lading’e benzer, ancak AWB devredilebilir bir belge değildir.
ADR (International Carriage of Dangerous Goods by Road – Tehlikeli Maddelerin Kara Yolu İle Taşınmasına İlişkin Anlaşma)
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından 1957 yılında imzalanmış ve 1968 yılında yürürlüğe girmiş, tehlikeli maddelerin kara yolu ile taşınmasına ilişkin düzenlemeleri içeren bir anlaşmadır. Patlayıcılar, gazlar, yanıcı sıvılar, yanıcı katılar, oksitleyici maddeler, zehirli ve bulaşıcı maddeler, radyoaktif madde, aşındırıcılar, muhtelif tehlikeli yükler olmak üzere toplam 9 kategori altında düzenlenmiştir.
ATR (A.TR)
Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) arasında yapılan gümrük birliği anlaşmasında yer alan ve menşei belgesi olarak kullanılan bir belgedir. Bu belge, Türkiye’den AB ülkelerine yapılan ihracatlarda, ürünlerin Türkiye menşeli olduğunu ve bu ürünlerin gümrük vergisi ödemeden serbestçe dolaşabileceğini kanıtlar. ATR belgesi, Türk menşeli ürünlerin AB’ye ihracatında gümrük tarifeleri ve vergilerden muaf tutulmasını sağlar.
Bill of Lading (B/L)
Bill of Lading, denizyolu taşımacılığında kullanılan ve malın taşınmasını belgeleyen resmi bir evraktır. Hem taşıma sözleşmesi hem de yükün teslim alındığını kanıtlayan bir belge olarak işlev görür. Bill of Lading, malın sahibi için değerli bir teminat olarak kullanılır ve bankalar tarafından ödeme süreçlerinde de talep edilebilir.
Bonded Warehouse (Antrepo)
Bonded Warehouse, gümrük vergileri ödenmeden malların depolandığı özel bir depodur. Mallar, vergileri ödenene kadar bu depolarda tutulabilir. Özellikle ithalat sürecinde, nakit akışını yönetmek ve malları daha sonra piyasaya sürmek isteyen firmalar tarafından tercih edilir.
Break Bulk (Parça Yük)
Break Bulk, malların konteyner yerine ayrı ayrı taşındığı bir taşımacılık türüdür. Genellikle büyük, ağır ve standart konteynerlere sığmayan yükler için kullanılır. Örneğin, makine parçaları veya inşaat malzemeleri gibi yükler break bulk taşımacılık ile gönderilebilir.
Cargo
Cargo, ticari amaçlarla taşınan malları ifade eder. Kara, deniz, hava veya demiryolu taşımacılığıyla gönderilen her türlü yük bu kategoriye girer. Cargo, dökme yüklerden konteyner yüklere kadar geniş bir çeşitlilik gösterebilir.
Cargo Insurance
Cargo Insurance, taşınan malların taşıma sırasında meydana gelebilecek hasar veya kayıplara karşı sigortalanması işlemidir. Bu sigorta, taşımacılık sırasında oluşabilecek riskleri minimize etmek için kritik öneme sahiptir.
Cargo Manifest (Yük Manifestosu-Özet Beyan)
Cargo Manifest, gemide veya taşıma aracında bulunan tüm yüklerin detaylarını içeren bir belgedir. Bu belgede gönderici, alıcı, yük tipi, miktarı ve diğer detaylar yer alır. Gümrük işlemlerinde ve taşıma sırasında yükün takibi için kritik öneme sahiptir.
Certificate of Origin (COO) (Menşe Şahadetnamesi)
Certificate of Origin, bir malın üretildiği ülkeyi belgeleyen resmi bir evraktır. İthalatçı ülkenin gümrük makamları tarafından talep edilir ve genellikle serbest ticaret anlaşmalarından yararlanmak için kullanılır.
Consignee (Alıcı)
Consignee, taşınan malın teslim edileceği kişi veya kurumdur. Sevkiyat sürecinin son aşamasında malın kabulünden sorumlu olan taraf olarak tanımlanır. Consignee bilgileri, genellikle fatura ve sevkiyat belgelerinde yer alır. Doğru ve eksiksiz bilgiler verilmesi, teslimatın zamanında ve sorunsuz yapılmasını sağlar.
Consolidation
Consolidation, birden fazla küçük yükün bir araya getirilerek tek bir sevkiyat olarak taşınması işlemidir. Bu yöntem, taşıma maliyetlerini düşürmek ve taşıma sürecini daha verimli hale getirmek için kullanılır. Özellikle LCL taşımacılıkta yaygındır.
Customs Clearance (Gümrük Muayenesi)
Customs Clearance, ithalat veya ihracat işlemlerinde malların gümrük tarafından onaylanması sürecidir. Bu işlem, gerekli belgelerin hazırlanması, vergi ve harçların ödenmesi gibi adımları içerir. Gümrükleme işlemi, malların yasal olarak hareket etmesi için zorunludur.
Customs Broker (Gümrük Müşaviri)
Customs Broker, gümrük işlemleri için yetkilendirilmiş bir kişidir veya firmadır. İthalat ve ihracat işlemlerinde, gümrük beyannamelerini düzenler, gerekli vergileri öder ve malların yasal olarak geçiş yapabilmesini sağlar.
Cross-Docking
Cross-Docking, ürünlerin depo yerine doğrudan bir taşıma aracına aktarılması işlemidir. Bu yöntem, stok tutma süresini kısaltır ve lojistik süreçlerde verimliliği artırır.
Cut-off Time
Cut-off Time, bir sevkiyatın taşımaya kabul edilmesi için belirlenen son teslim zamanıdır. Bu süre, özellikle gemi veya uçak yüklemelerinde kritik öneme sahiptir. Göndericinin, yükleme zamanını kaçırmamak için bu süreyi dikkate alması gerekir.
Demurrage
Demurrage, konteynerin limanda belirli bir süreyi aşması durumunda alınan ekstra ücrettir. Genellikle taşıma belgelerinde belirtilen serbest süre (free time) sona erdikten sonra başlar. Bu ücret, limanlarda yaşanabilecek gecikmelerin maliyetini karşılamak ve konteynerlerin gereksiz şekilde işgal edilmesini önlemek amacıyla uygulanır.
Detention
Detention, konteynerin liman dışındayken belirtilen süreden daha uzun süre kullanılması durumunda uygulanan cezai bir ücrettir. Örneğin, bir konteyner ithalatçı tarafından fabrikada veya depoda bekletildiğinde, belirlenen sürenin aşılması detention ücretine yol açar. Bu ücret, taşıma zincirinde zamanında dönüşümü teşvik etmek için uygulanır.
Dock Receipt (Liman Makbuzu)
Dock Receipt, yükün limanda teslim alındığını gösteren bir belgedir. Bu belge, yükün taşıma için hazır olduğunu kanıtlar ve genellikle deniz taşımacılığında kullanılır. Gönderici, bu belgeyi alıcıya sunarak sevkiyatın başladığını bildirebilir.
Dozvola
Dozvola, genellikle kara yolu taşımacılığı yapan araçların bir ülkeden diğer ülkeye geçiş yapabilmesi için gereklidir. Dozvola gümrük sınırında talep edilmekte ve teslim alınmaktadır. Bu belge Türkiye’de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından yetkilendirilen kurumlar aracılığıyla verilmektedir. İkili Dozvola ve Transit Dozvola olmak üzere iki çeşittir. İkili Dozvola, aynı sınırı paylaşan ülkeler arasında direk geçiş yapabilmek için kullanılır. Transit Dozvola ise çıkış ve varış ülke arasında farklı ülkelerden geçiş yapmak için gereklidir.
ETA (Estimated Time of Arrival)
ETA, bir sevkiyatın tahmini varış zamanını ifade eder. Bu bilgi, sevkiyatın planlanması ve alıcının hazırlık yapabilmesi için önemlidir. ETA, taşıma sürecinde meydana gelebilecek gecikmelere göre güncellenebilir.
ETD (Estimated Time of Departure)
ETD, bir sevkiyatın tahmini kalkış zamanını ifade eder. Bu bilgi, taşıma sürecinin başlangıcını planlamak için kullanılır. ETD, sevkiyatın gerçekleşeceği tarihe göre düzenlenir ve operasyonel gecikmeler bu zamanı etkileyebilir.
Export License (İhracat Lisansı)
Export License, belirli bir malın ihracatını gerçekleştirebilmek için gerekli olan resmi izindir. Özellikle stratejik, askeri veya hassas ürünlerin ihracatında bu belge zorunludur.
FCL (Full Container Load)
FCL, bir konteynerin tamamen bir gönderici tarafından doldurulması durumunda kullanılan taşımacılık yöntemidir. FCL taşımacılık, yükün tek bir konteynerde taşınmasını ve böylece hasar veya karışıklık riskinin azalmasını sağlar.
Freight Class
Freight Class, taşınan yüklerin belirli kategorilere ayrılmasıdır. Bu sınıflandırma, yükün türü, yoğunluğu, boyutu ve diğer özelliklerine göre yapılır ve taşıma ücretlerinin hesaplanmasında kullanılır.
Freight Collect
Freight Collect, taşıma ücretinin teslimat sırasında alıcı tarafından ödenmesini ifade eden bir terimdir. Bu durumda, taşıma bedeli alıcıya aittir ve gönderici sadece malları gönderir.
Freight Forwarder
Freight Forwarder, uluslararası taşımacılıkta lojistik süreçlerini organize eden aracı bir firmadır. Göndericiler ve alıcılar arasında köprü görevi görür. Freight forwarder, taşıma modlarını seçer, navlun anlaşmalarını yapar, gümrükleme işlemlerini gerçekleştirir ve sigorta gibi ek hizmetleri organize eder. Bu hizmet, özellikle karmaşık uluslararası taşımacılık süreçlerinde, süreçlerin sorunsuz ilerlemesi için kritik öneme sahiptir.
Freight Prepaid
Freight Prepaid, taşıma ücretinin gönderici tarafından ödenmesini ifade eder. Bu durumda, gönderici tüm taşıma ücretlerini baştan öder ve alıcıya herhangi bir ödeme yapılmaz.
Freight Reimbursement
Freight Reimbursement, taşıma maliyetlerinin bir şekilde geri ödenmesi işlemidir. Genellikle, yanlış taşıma, hasar veya kayıp gibi durumlarda, taşıma masrafları iade edilir.
Full Truckload (FTL)
Full Truckload, bir kara yolu taşıma aracının tamamının bir gönderici tarafından doldurulması durumudur. FTL taşımacılığı, genellikle büyük yükler için tercih edilir ve daha hızlı bir taşıma süreci sunar.
Free Zone (Serbest Bölge)
Free Zone, uluslararası ticaret için gümrük vergilerinin uygulanmadığı özel ekonomik bölgelerdir. Bu bölgeler, üretim, depolama ve ticaret için avantajlı bir ortam sunar. Özellikle ihracatçılar için cazip bir seçenektir.
Hazardous Goods
Hazardous Goods, taşınması özel önlemler gerektiren tehlikeli yüklerdir. Yanıcı, patlayıcı, zehirli veya çevreye zarar verebilecek maddeler bu kategoriye girer. Bu tür yüklerin taşınması sırasında özel ambalajlama, etiketleme ve güvenlik protokolleri uygulanır.
Import License
Import License, bir ülkeye mal ithalatı yapmak için gereken resmi izni ifade eder. Bu belge, özellikle belirli ürünler için, sağlık, güvenlik veya ticaret politikaları gereği talep edilebilir.
Import Duty
Import Duty, ithalat işlemleri sırasında ödenmesi gereken gümrük vergisidir. İthalatçı, bu vergiyi ödeyerek ürünlerini yerel pazara sunabilir.
Incoterms
Incoterms, uluslararası ticarette mal alım satımı sırasında tarafların taşıma ile ilgili sorumluluklarını belirleyen standartlardır. Bu terimler, taşıma masrafları, sigorta, gümrükleme ve teslimat gibi unsurları içerir. En bilinen Incoterms, FOB (Free On Board), CIF (Cost, Insurance, Freight) ve EXW (Ex Works) gibi terimlerdir.
Intermodal Transportation
Intermodal Transportation, farklı taşıma modlarının (kara, deniz, hava, demir yolu) bir arada kullanıldığı taşımacılık türüdür. Bu yöntem, taşıma sürecinin verimliliğini artırır ve taşıma maliyetlerini düşürebilir.
Land Transport
Land Transport, kara taşımacılığını ifade eder ve yüklerin kara yolu ile taşınmasını içerir. Kamyonlar, trenler ve diğer kara taşıma araçları bu taşımacılık türüne dahildir.
Lashing
Lashing, taşıma sırasında yüklerin sabitlenmesi için kullanılan bir tekniktir. Yüklerin kaymasını veya hasar görmesini önlemek amacıyla, bu yöntem ile güvenli bir şekilde bağlanırlar.
Last Mile Delivery
Last Mile Delivery, ürünlerin taşıma süreçlerinde son noktada alıcıya teslim edilmesi işlemidir. Bu, genellikle yerel teslimat için yapılan taşımacılıktır ve müşteri memnuniyeti açısından kritik bir rol oynar.
Logistics Chain
Logistics Chain, malın üretim aşamasından tüketiciye ulaşana kadar geçen tüm süreçleri kapsayan bir lojistik zinciridir. Tedarik zincirindeki her aşama, taşımacılık, depolama, dağıtım ve envanter yönetimini içerir.
LCL (Less than Container Load)
LCL, konteynerin birden fazla göndericiye ait olduğu bir taşımacılık türüdür. Bu tür taşımacılıkta, her gönderici belirli bir kısmı doldurur ve konteynerin diğer kısmı başka bir göndericiye ait olur. LCL, daha küçük yükler için maliyet avantajı sağlar.
Loading Dock
Loading Dock, malların taşınacağı taşıma aracına yüklenmesi veya boşaltılması için kullanılan özel bir alandır. Bu alan, depo veya fabrika tesislerinde bulunur ve taşımacılığın başlangıç veya bitiş noktasını temsil eder.
Manifest
Manifest, taşıma aracındaki tüm yüklerin ve bunların özelliklerinin detaylı bir listesidir. Genellikle gemilerde ve uçaklarda kullanılır, sevkiyatın takip edilmesini sağlar ve gümrük işlemleri için gereklidir.
NVOCC (Non-Vessel Operating Common Carrier)
NVOCC, taşımacılıkta bir taşıma sözleşmesi yapıp, malları taşımak için diğer taşıyıcılara yönlendiren ve taşıma hizmetlerini organize eden firmadır. NVOCC, genellikle konteyner taşıması yapan fakat gemi sahibi olmayan lojistik firmalarıdır.
Packing List
Packing List, yükün içeriğini ve her bir öğenin detaylarını gösteren bir belgedir. Bu belge, gümrükleme işlemleri ve taşıma sırasında yükün doğru şekilde takip edilmesini sağlar.
Port of Discharge
Port of Discharge, yükün denizyolu taşımacılığında varış yaptığı limandır. Bu liman, yükün teslimat noktasına yakın olan limandır ve gümrükleme işlemleri burada yapılabilir.
Port of Loading
Port of Loading, yükün gemiye yüklendiği limandır. Taşıma sürecinin başladığı nokta olup, gemi bu limandan hareket ederek hedef limanına ulaşır.
Quote
Quote, bir taşıma hizmeti için teklif edilen fiyat bilgisidir. Bu fiyat, taşıma mesafesi, yük tipi, taşıma modu ve diğer faktörlere göre değişir.
Reefer (Refrigerated Container)
Reefer, içindeki yükü soğuk tutabilen ve genellikle gıda veya ilaç taşımacılığı için deniz taşımacılığında kullanılan özel bir konteyner türüdür. Bu konteynerlar, sıcaklık ve nem kontrolü sağlar, böylece sıcaklık hassasiyeti olan ürünler güvenli bir şekilde taşınabilir.
Shipper
Shipper, malları sevk eden kişidir. Yükün göndericisi olan taraf, taşıma sürecinin başında malları hazırlayarak taşıyıcıya teslim eder.
Transshipment
Transshipment, bir taşıma aracından başka bir taşıma aracına yük transferi yapma işlemidir. Bu işlem genellikle, doğrudan taşımacılığın mümkün olmadığı durumlarda uygulanır.
Tare Weight
Tare Weight, taşıma aracının veya konteynerin boş ağırlığıdır. Bu ağırlık, taşıma sürecinde toplam yük ağırlığından düşülür.
Tariff
Tariff, taşıma ve gümrük işlemleri için belirlenen ücret tarifesidir. Bu tarifeler, taşıma mesafesi, yük türü ve taşıma moduna göre değişebilir. Genellikle deniz taşımacılığı ve havayolu taşımacılığında kullanılır.
Terminal Handling Charges (THC)
Terminal Handling Charges, yükün bir liman terminalinden diğerine taşınması veya burada depolanması işlemi için alınan ücretlerdir. Bu ücretler, liman hizmetleri, yükleme ve boşaltma işlemleri ile ilgili maliyetleri kapsar.
Through Bill of Lading (TBL)
Through Bill of Lading, birden fazla taşıma aracı kullanılarak yapılan uluslararası taşımacılıkta, tüm taşıma sürecini kapsayan ve taşıyıcılar arasında birleştirilmiş taşıma belgesidir. Bu belge, malın birden fazla taşıma aracından geçerek teslim edilmesini sağlar.
Waybill
Waybill, taşıma sırasında bir yükün yolculuğunu takip etmek için kullanılan bir belgedir. Bu belge, genellikle kara taşımacılığında kullanılır ve yükün teslim alındığını ve taşındığını gösterir. Waybill, genellikle devredilebilir olmayan bir belgedir.
Warehouse Receipt
Warehouse Receipt, depolama hizmeti sağlayan bir depo tarafından verilen ve depolanan malların teslim alındığını gösteren belgedir. Bu belge, malların depoda tutulduğunu ve onları geri almak isteyen kişiye veya kuruma teslim edilebileceğini belirtir.
Weight Bill
Weight Bill, taşıma ücretinin belirlenmesinde kullanılan yükün ağırlığını belirten belgedir. Bu belge, özellikle kara taşımacılığında, taşıma fiyatlandırması için gerekli verileri sağlar.
Zoning
Zoning, taşımacılıkta yüklerin, taşıma modlarına veya yönlere göre gruplandırılması işlemidir. Zoning, lojistik süreçlerin daha verimli hale gelmesini sağlar ve taşıma maliyetlerinin optimize edilmesine yardımcı olabilir.